KRISHNAMURTI: DE WERELD - DAT BEN JIJ 

  DE PSYCHOLOGISCHE RUIMTE  

In meditatie ligt grote schoonheid.

Te weten wat meditatie is, is iets buitengewoons - niet 'hoe men zou moeten mediteren'.

Het 'hoe' veronderstelt de methode.

Vraag dus nooit hoe.

Er staan genoeg mensen klaar, die je maar al te graag een methode willen aanbieden.

Meditatie is echter helder besef van angst en van de structuur en de aard van de prettige, genotvolle dingen en wat daarin ligt opgesloten.

Meditatie is inzicht in jezelf en daarmee leg je de basis voor de orde, die deugd is, waarin die soort van discipline aanwezig is, die geen onderdrukking, beheersing en geen navolging behelst.

Mediteren houdt in dat men zeer helder ziet en het is onmogelijk helder te zien en geheel betrokken te zijn bij wat men ziet, als er ruimte is tussen de waarnemer en het waargenomene.

Dat wil zeggen, dat er wanneer je een bloem ziet, of de schoonheid van een gelaat, of de lieflijke kleuren van de avondhemel, of een vogel, die op zijn vleugels drijft, ruimte is - niet alleen fysiek, maar ook psychologisch, tussen jou en de bloem, tussen jou en de wolk, die een en al licht en gloed is; psychologisch bekeken is er ruimte.

Als die ruimte zich voordoet is er conflict en die ruimte wordt door het denken - en dan is de waarnemer - geschapen.

Heb je ooit een bloem gezien zonder die ruimte-afstand?

Heb je ooit iets heel moois bekeken zonder die ruimte tussen de waarnemer en het waargenomene?; tussen jezelf en de bloem?

We bekijken die bloem door een scherm van woorden en gedachten, van voorkeur of afkeur, met de wens die bloem in onze eigen tuin te hebben; of we zeggen alleen maar: 'wat is die mooi'.

In die wijze van observeren wordt, terwijl je kijkt, de afstand geschapen door het woord, door gevoelens als 'van die bloemen houd ik', of een gevoel van genot en zo vormt zich innerlijk een afstand tussen jou en de bloem en er is geen intense perceptie.

Maar als die ruimte er niet is, dan zie je bloem, zoals je hem nog nooit eerder hebt gezien.

Wanneer er geen gedachten zijn, wanneer er geen botanische kennis omtrent die bloem aan te pas komt, wanneer er geen voorkeur of afkeer spreekt, maar volledige aandacht, dan zul je merken, dat de afstand verdwijnt en daardoor sta je volledig in relatie tot die bloem, tot die vogel hoog in de lucht, tot die wolk of tot dat gelaat.

Wanneer die geestesinstelling aanwezig is, waarin de afstand tussen waarnemer en het waargenomene verdwenen is, zodat het betreffende ding heel duidelijk intens en met hartstocht waargenomen wordt, dan is er een element van liefde en daarmee ontluikt de schoonheid.

Weet je, wanneer je iets intens lief hebt - niet met het oog op genot of leed - maar wanneer je immens lief hebt, verdwijnt de ruimte, zowel de stoffelijke als de psychologische.

Er is niet langer 'ik' en 'jij'.

Als je zover in de meditatie bent doorgedrongen, dan zul je ook dat element van stilte tegenkomen, dat niet het resultaat is van 'het denken dat stilte betracht'; dat zijn twee heel verschillende dingen - voel je?

Het denken kan zichzelf wel tot rust brengen.

Ik weet niet of je dat wel eens hebt geprobeerd.

Wij verzetten ons tegen het denken, omdat we wel inzien, dat zolang het niet tot rust is gekomen, er geen vrede zal zijn, noch in de wereld, noch in onszelf - dan is er geen gelukzaligheid.

We trachten dus op allerlei manieren de geest te kalmeren door drugs, door kalmerende middelen, door het herhalen van woorden.

Maar de stilte van de geest, die door het denken tot rust is gebracht, is niet te vergelijken met de stilte, die door de vrijheid ontstaat - vrijheid van al die dingen, waarover we het hebben gehad.

In die stilte leeft een ander element dan in de stilte, die door het denken is voortgebracht; ze heeft een andere dimensie.

Dit is een heel andere geestestoestand, die iedereen voor zichzelf zal moeten vinden.

Niemand kan de deur daarheen voor je openen en geen woorden of beschrijven kunnen dat onmetelijke omvatten.

Wanneer je niet zelf deze lange reis onderneemt - die eigenlijk helemaal niet lang is, want ze is iets onmiddellijks - heeft het leven weinig zin.

Maar als je dat wel doet, zul je voor jezelf ontdekken wat heilig is.